Een knieprothese (kunstknie) wordt geplaatst bij ernstige beschadiging van het kniegewricht. De oorzaak van deze beschadiging is meestal artrose of een reumatische aandoening. Dit veroorzaakt pijn en slecht functioneren. De schade is te zien op een röntgenfoto van de knie en wordt bevestigd door functionele testen.
Uw knie is een scharniergewricht dat bestaat uit 3 delen: onderkant dijbeen, bovenkant scheenbeen en knieschijf. De uiteinden van het dijbeen en scheenbeen zijn bedekt met een laagje kraakbeen. Dit is elastisch en vangt schokken en stoten op, zodat de knie soepel kan bewegen. Tussen de twee botten zitten de binnen- en buitenmeniscus die ook schokken opvangen en de wrijving in de knie verminderen. Het kniekapsel omsluit het hele gewricht en maakt gewrichtsvloeistof aan die het kraakbeen smeert. Deze vloeistof zorgt ook voor minder wrijving in de knie. Midden in het kniegewricht liggen de kruisbanden. De voorste kruisband voorkomt dat het onderbeen tijdens het lopen en het maken van draaibewegingen te ver naar voren schuift. En tenslotte zit aan de voorzijde van het kniegewricht de knieschijf.
Slijtage van het kraakbeen is een normaal verouderingsproces dat bij iedereen optreedt.
Bij sommige mensen verloopt de slijtage sneller. Oorzaken daarvan zijn: abnormale belasting, een ongeval, of vormafwijkingen van het kniegewricht. Er is zeker ook een belangrijke erfelijkheidsfactor. Slijtage is niet altijd aan een specifieke oorzaak toe te schrijven. Dergelijke slijtage veroorzaakt pijn. Wanneer de pijn niet meer verholpen kan worden met andere (hulp)middelen zal een knieprothese worden voorgesteld.
Er zijn twee typen: de totale en de halve knieprothese. De meest gebruikte is de totale knieprothese, die al het kraakbeen van dijbeen en scheenbeen vervangt.
Wanneer alleen de binnen- of buitenzijde van de knie moet worden vervangen, gebruikt men een halve knieprothese (ook wel hemi-knieprothese of unicondylaire knieprothese genoemd). Tegenwoordig bestaat er ook een vrouwenmodel dat beter aangepast is op de gemiddelde botmaat van vrouwen.
De knieoperatie is geen kleinigheid en het herstel vraagt veel wilskracht en inspanning, maar door een goede voorbereiding kunt u zich onnodige spanningen en teleurstellingen besparen.
Tijdens de ingreep krijgt u antibiotica om de kans op infectie te verkleinen. De ingreep duurt ongeveer 1,5 uur. Bij de knieoperatie wordt de knie aan de voorkant opengemaakt door een verticale snee van ongeveer twintig cm. De chirurg verwijdert de aangetaste gewrichtsvlakken. Met speciale instrumenten wordt het bot aangepast aan de vorm van de prothese, zodat een goede verankering mogelijk is. Een kunststofschijf tussen de metalen delen van de prothese zorgt ervoor dat de knie soepel kan scharnieren.
Over het algemeen wordt geen knieschijfprothese geplaatst, omdat speciale bewerking van de eigen knieschijf ervoor zorgt dat er nauwelijks klachten van de knieschijf blijven bestaan. Ervaring in de Verenigde Staten heeft geleerd dat kunstknieschijven een complicatierisico hebben op korte en lange termijn. Daarom wordt een knieschijfprothese alleen op indicatie geplaatst. Deze indicaties zijn: (ernstige) reuma of ernstige knieschijfslijtage.